Header image

Meer overlast van zorgmijders door bezuinigen in de GGZ

ACHTERHOEK - Het was al duidelijk dat in de geestelijke gezondheidzorg (GGZ) drastisch bezuinigd moet gaat worden. De bekendste maatregel welke veel media aandacht heeft gekregen is de invoering van de eigenbijdrage die cliënten moeten gaan betalen. En uitkering van iemand met een psychiatrisch aandoening is al geen vetpot en een eigen bijdrage van meer dan € 200 is bijna niet op te brengen. Het is te verwachten dat er een groeiend aantal zorgmijders zal ontstaan op zeer korte termijn.  Zorgmijders zijn veel al mensen met een psychiatrische aandoening zoals schizofrenie. Binnen deze groep mensen zijn er veel al een aantal die zich zelf niet ziek vinden, maar denken dat ze over bijzondere gaven beschikken en dus geen behandeling of medicatie willen gebruiken voor hun ziekte. Niet zelden gebruiken zorgmijders in plaats van medicatie softdrugs zoals cannabis of alcohol om de stemmen en de gaos in hun hoofd wat te doen verminderen. Een maatschappelijke teloorgang ligt voor deze groep mensen altijd op de loer. Financieel zijn er vaak al zoveel problemen dat er toren hogen schulden zijn ontstaan. Met soms als gevolg dat ze uit huis worden gezet en over gaan tot zwerven.   Met enige regelmaat wordt de politie ingeschakeld als er sprake is van overlast door het gedrag van iemand die langzaam ten prooi lijkt te vallen aan een toenemende (zelf)verwaarlozing met verloedering van de woning, vaak met een toenemende sociale isolatie die min of meer door het gedrag lijkt te worden veroorzaakt. Ook als er geen sprake is van strafbare feiten of overtredingen worden deze mensen soms door politie-ambtenaren (vaak ten einde raad en met een beroep op art. 2 van de Politiewet) overgebracht naar het politiebureau. De forensisch arts wordt dan als eerste ingeschakeld met de vraag of de hulpverlening hier al of niet iets aan kan doen.  Ook kan er sprake zijn van iemand die 'zwervend' door de straten van de meestal wat grotere steden trekt, soms voorbijgangers lastigvalt met 'bedelgedrag' en geen vaste woon- of verblijfplaats meer heeft. Bij openbare dronkenschap of na het plegen van een kleine winkeldiefstal of ander vergrijp worden ook deze mensen vaak door de politie naar het bureau overgebracht met de vraag aan de forensisch arts voor advies en beoordeling.  Het betreft hier twee willekeurige voorbeelden van mensen in de marge van de samenleving, zorgwekkende zorgmijders, sociaal kwetsbaren. Kenmerkend is dat zij niet of onvoldoende in staat zijn om in hun eigen bestaansvoorwaarden te voorzien en meerdere sociale en/of gezondheidsproblemen tegelijk hebben. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan psychiatrische patiënten met verslavingsproblemen.  Als uiteindelijk iemand vanuit een crisissituatie verplicht word opgenomen op last van een rechter kan er begonnen worden met een behandeling. Veelal is er dan nog niet eens echt spraken van een behandeling omdat de voorgeschreven medicatie niet onderdwang mag worden toegediend. Er is wel een mogelijkheid tot dwangmedicatie (ook weer via de rechter) maar deze weg word maar zelden bewandeld. Het zou ook niet veel zin hebben om deze mensen onderdwang hun medicatie toe te dienen omdat ze er acuut weer mee stoppen als een dergelijke rechtelijke machtiging verloopt. Een zorgmijder krijgt veelal een nog grotere afkeer van de hulpverlening als er spraken is van een verplichte of dwang behandeling. Een ander nadeel is dat een verplichte opname altijd maar voor korte duur is. Als er geen acuut gevaar meer is voor de cliënt of zijn directe omgeving dan kan de rechter geen nieuwe of verlenging van de behandeling.  De GGZ ziet met leden ogen toe dat ze deze groep zorgmijders alleen maar ten tijden van een crisis kan behandelen voor een korte duur en veel al is die duur niet langer dan het afwenden van de crisis. Een vroegtijdige onderkenning van de problemen en van een behandeling zou veel overlast kunnen verkomen. De GGZ ziet het wegnemen van overlast niet als doel, maar als bijzaak. Mensen een redelijk bestaan geven in onze samenleving zou eigenlijk het uitgangspunt moeten zijn. Maar daar komt de GGZ bij deze groep niet meer aan toe. De GGZ werkt bij de groep zorgmijders niet meer aan de voorkant van het probleem maar aan de achterkant.  Het is voor de werkers in de GGZ, familieleden en naastbetrokkenen frustrerend om de gevolgen van politieke keuzes op deze manier te moeten ervaren.

Ander nieuws