Header image

Gemeenteraadsverkiezingen, hoe werken die eigenlijk?

ACHTERHOEK - De gemeenteraadsverkiezingen zijn in zicht. Maar ondanks dat we met veel interesse de landelijke en de Amerikaanse politiek volgen, weten mensen vaak niet hoe de lokale politiek werkt.

In bijna alle gemeenten in Gelderland zijn op 21 maart de gemeenteraadsverkiezingen. De gemeente is de overheid waar jij als burger het meeste mee te maken hebt. Je verlengt er je paspoort of rijbewijs, vraagt er een vergunning aan om een veranda in je tuin te bouwen en betaalt geld voor het ophalen van de vuilniscontainer bij je huis

De StraatKonijnen van Omroep Gelderland leggen je uit waar de verkiezingen straks over gaan . 

Tekst gaat verder onder de video.

Het gemeentebestuur

Een gemeente kan een stad zijn, met omliggende dorpen, maar kan ook bestaan uit een groep dorpen. Allemaal hebben ze een burgemeester, wethouders en een gemeenteraad. De burgemeester en de wethouders vormen samen het college. De wethouders worden geleverd door de partijen die samen een verbond zijn aangegaan. Dat noem je een coalitie.

Als de coalitie een meerderheid heeft, dan vormen zij het bestuur voor de komende jaren. In de gemeenteraad zitten mensen van alle verschillende politieke partijen. Dat zijn de raadsleden. Sommige raadsleden zitten bij een partij die meedoet in die coalitie, anderen vormen de oppositie.

Als een gemeenteraad 27 zetels heeft, dan heeft een coalitie in totaal ten minste 14 zetels nodig. Anders is er geen meerderheid. Hoe meer partijen nodig zijn, omdat er anders geen meerderheid is, hoe moeilijker het is om samen regels en plannen te maken. Want allemaal hebben zij natuurlijk hun eigen ideeën.

Het college is maakt de regels en plannen, voor de bouw van een rotonde bijvoorbeeld. De hele raad stemt over de voorstellen en controleert of het college haar werk goed doet. De echte baas van het bestuur is dan ook niet het college, maar de raad. 

De verkiezingen

Om de vier jaar zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Dan kiezen alle mensen van 18 jaar en ouder in de gemeente wie zij in de gemeenteraad willen hebben. De stemmen worden verdeeld over het aantal zetels in de raad. Zetels zijn plekken in de raadzaal. Raadsleden van dezelfde partij vormen een fractie.

Zo heb je fracties van landelijke partijen, denk aan de VVD, D66 of GroenLinks, maar ook hebben veel gemeenten lokale partijen. Deze zitten niet aangesloten bij een landelijke partij. 

Samenwerken

Fracties die het over het bestuur van de komende jaren eens zijn, kunnen dus samenwerken en een coalitie vormen. Die partijen sluiten na de verkiezingen een verbond. Uit een verbond volgt een akkoord over de plannen voor de gemeente. Dit heet een coalitieakkoord. Partijen die niet in de coalitie zitten kunnen het oneens zijn met deze plannen. Zij voeren dan oppositie en zijn de oppositiepartijen.

Omdat de coalitie een meerderheid heeft in de raad, is het makkelijker om een voorstel goed te keuren. Raadsleden stemmen namelijk meestal in lijn met wat hun partij vindt, want daarom zijn zij voor die partij in de raad gegaan.

Op 21 maart stem je dus op iemand die jou en vele andere burgers in de gemeenteraad moet vertegenwoordigen. 

Door: mediapartner Omroep Gelderland



Ander nieuws