Colleges bespreken ‘Masterplan participeren naar vermogen’

OOST-GELRE - De colleges van Oost Gelre, Berkelland en Winterswijk hebben het Masterplan ‘Participeren naar Vermogen’ besproken en naar de raad gestuurd. Dit plan is opgesteld om de komende jaren gezamenlijk een antwoord te kunnen geven op de grote veranderingen die er op het gebied van onder meer de Sociale Werkvoorziening en de Sociale Dienst op de gemeenten afkomen.

De verantwoordelijkheid van de gemeente wordt fors uitgebreid. Niet alleen de jeugdzorg en de dagbesteding worden naar de gemeenten overgeheveld, maar ook de zorg voor alle niet volledig arbeidsongeschikten met een Wajong uitkering komt bij de gemeenten te liggen. Het takenpakket op het gebied van de sociale werkvoorziening en het weer naar werk bemiddelen van uitkeringsgerechtigden van de Sociale Dienst blijft. Alleen wordt het wettelijk kader gewijzigd en komt er één wet, de participatiewet. Deze ontwikkelingen hebben tot gevolg dat de gemeente straks de regisseur wordt op het gebied van werk, inkomen, maatschappelijke ondersteuning en jeugdzorg. Deze uitbreiding van de gemeentelijke taken speelt zich af in de periode van 2014 tot 2016. Tegelijkertijd krijgen de gemeenten de opdracht om flink te bezuinigen.

In het Masterplan, dat is geschreven voor de 3 gemeenten die deelnemen in de gemeenschappelijke regeling Hameland en de Sociale Dienst Oost Achterhoek, worden drie stappen beschreven. Deze zijn: het mogelijk privatiseren van Hameland, het mogelijk aan private partijen afstoten van het bemiddelen naar en het werven van werk door de sociale dienst en ten slotte het door de gemeenten Berkelland, Oost Gelre en Winterswijk gezamenlijk opzetten van een regiebureau.

De eerste uit te voeren stap in het Masterplan is het mogelijk privatiseren van Hameland. De drie gemeenten overwegen te kiezen voor privatiseren om het risico van een negatief bedrijfsresultaat te verminderen, maar ook om de ondernemer de ruimte te geven om sneller beslissingen te nemen als de markt daarom vraagt. Een private onderneming is immers niet gebonden aan politieke besluitvorming die nu eenmaal langer duurt. Ook kan met de privatisering het bestuur van de private onderneming voornamelijk uit ondernemers bestaan en daarmee deskundiger zijn. Bovendien kan de gemeente - vanuit de relatie opdrachtgever en opdrachtnemer - eenvoudiger afrekenen. De besluitvorming inzake de privatisering van Hameland ligt niet alleen bij de drie genoemde gemeenten maar ook bij de gemeenten Aalten en Haaksbergen. Het Dagelijks Bestuur van Hameland werkt de komende periode een concreet voorstel uit over de privatisering. Het streven is voor de zomer van 2013 een beslissing te hebben genomen over het al dan niet privatiseren van Hameland.

Bestaande rechten blijven Voor mensen die nu in Wsw verband werken worden de bestaande rechten niet aangetast. Voor mensen die in de toekomst niet zelfstandig aan het werk kunnen komen, zal de Participatiewet gaan gelden. Deze wet wil zoveel mogelijk mensen bij een normale werkgever aan het werk zetten. Zij zullen loon ontvangen voor het werk dat zij naar hun vermogen kunnen doen en een uitkering krijgen voor het ontbrekende deel van hun inkomen. De gemeenten verwachten met dit plan uiteindelijk te bereiken dat iedere inwoner naar vermogen meedoet in de samenleving.

Het Masterplan is het gevolg van ‘een aantal grotere bewegingen’ dat het lopende decennium in overheidsland gaande is. Allereerst geldt steeds meer: ‘privaat wat kan, publiek wat moet’. De verantwoordelijkheid wordt waar het kan steeds meer bij het maatschappelijk veld, dan wel het individu neergelegd. Zo kom je ook tot: ‘meer maatwerk en slimmere en efficiëntere oplossingen’. Een cliënt wordt minder van loket naar loket doorverwezen. Er is één aanspreekpunt dat eerst bekijkt welke maatwerkoplossingen er in de eigen omgeving (familie, vrijwilligers) mogelijk zijn, voordat, gecoördineerd, professionele hulp wordt ingeroepen.

‘Ontschotting’ is een belangrijk middel om tot die slimmere en efficiëntere oplossingen te komen. Elk apart loket kost geld en vindt soms onnodig weer het wiel uit. Bijvoorbeeld: aanbesteding van taxi- en ander vervoer over de grenzen van de diverse regelingen heen is veel goedkoper dan dat we het allemaal apart doen. En tot slot: ‘decentraal wat kan, centraal wat moet’. Het rijk draagt steeds meer over aan lagere overheden. Dit gebeurt nu nog verder in de zorg. Maar dit gaat gepaard met een ferme bezuiniging van zo’n 15%. Voor het vinden van nieuwe oplossingen voor het vraagstuk waarvoor we ons door deze ‘grotere bewegingen’ gesteld zien is niet zomaar een panklare oplossing voor handen. Hier moeten we samen stap voor stap in optrekken. Het masterplan vormt het begin van hoe we in onze situatie de uitvoering van de nieuwe participatiewet handen en voeten moeten geven.